The Hel of Thailand

Hallo allemaal,

Vrees niet, deze keer geen jaloezieopwekkende update over diepzeetroggen en waterfeesten. Afgelopen week ben ik samen met Gemma naar de Bang Kwang Prison, beter bekend als het Bangkok Hilton, gegaan. In deze “Hel van Bangkok” zitten momenteel vier Nederlanders gevangen; allen vanwege vermeende drugssmokkel. Via enkele websites die opgezet zijn door familieleden en vrienden kwamen we uiteindelijk terecht bij twee Nederlanders die we wilden bezoeken: Hans Zegers en Adriaan van Ommering.

Adriaan van Ommering wordt samen met zijn Thaise vriendin in 2001 gearresteerd bij een inval in hun huis. Ze wonen samen met een Brit die in het bezit blijkt te zijn van drieduizend amfetaminepillen. Aangezien het huis op Adriaan zijn naam staat, wordt ook hij gearresteerd en al zijn bezittingen geconfisqueerd. Zonder geld en fatsoenlijke rechtsbijstand is hij vrij snel gedwongen om een verklaring te ondertekenen, waarin hij bekent betrokken te zijn bij de drugshandel. Hiermee ontloopt hij de doodstraf en wordt de straf omgezet in levenslang. In het Thaise rechtssysteem wordt drugshandel gezien als een misdaad tegen de maatschappij, een misdaad waarmee talloze families kapot worden gemaakt. Een moord daarentegen is een misdaad gericht tegen één persoon en wordt dus lichter bestraft. In juni 2007 wordt blaaskanker bij Adriaan geconstateerd. Na een geldinzamelingsactie door vrienden is hij onlangs geopereerd. Het herstel vordert zeer langzaam, aangezien de Thaise gevangenisbewaarders hem niet toestaan langer dan 1 dag in het politieziekenhuis te blijven. Gemma heeft samen met een Canadees met hem gepraat en hij bleek er erg optimistisch en positief onder te zijn. Hij vertelde over zijn leven in de gevangenis als ware het een slecht vakantieresort, waarin hij veel vrije tijd heeft en kan doen en laten wat hij wil. Misschien heeft hij zijn optimistische instelling te danken aan meditatie, waar hij de oneindige uren mee probeert te doden. Onlangs is hij bij wijze van hoge uitzondering getrouwd met zijn Thaise vriendin, die in een nabije vrouwengevangenis levenslang zit opgesloten. Misschien dat dit hem weer wat levensenergie heeft opgeleverd, wie zal het zeggen. De andere gevangene, Hans Zegers, was er duidelijk minder goed aan toe.

Zelf zat ik tegenover Hans Zegers die sinds 2002 in de Bangkwang Prison zit. Ook hij was betrokken bij drugshandel, zoals zo ongeveer alle 2500 Nederlanders die in buitenlandse gevangenissen zitten. In 2001 is Hans op vakantie in Thailand op aanraden van een Taiwanese bekende. Hij wordt al snel verliefd op een Thaise vrouw, genaamd Tik. Hij spendeert de laatste twee weken van zijn vakantie met haar en keert uiteindelijk terug naar Nederland. Na twee maanden belt Tik Hans op met het bericht dat ze zwanger is. Er zit weinig anders op voor Hans dan terug te keren naar Thailand om alle zaken in orde te maken. Zijn broer en diens vrouw hebben toevallig dat najaar een vakantie gepland naar Thailand en Hans besluit om zich bij hun te voegen. Op het vliegveld blijkt de zwangerschap vals alarm te zijn, maar Hans, nog altijd verliefd, vindt dit niet erg en gevieren brengen ze twee weken door op Phuket en hebben een fantastische tijd. De laatste dag in Bangkok komen er plotseling twee gewapende mannen zijn hotelkamer binnen, waaronder de Taiwanese bekende. Tik blijkt ook in het complot te zitten. Zij dwingen Hans een pakketje XTC-pillen mee te nemen naar het vliegveld en het na de handbagagecheck in een toilet te dumpen. Mocht hij hier niet akkoord mee gaan, dan zullen ze zijn broer om het leven brengen, die zich op dat moment in Pataya bevindt. Uiteindelijk gaat Hans overstag om zijn broer te beschermen. Aangekomen op het vliegveld zwerft hij eerst wat rond om uiteindelijk richting douane te lopen. Direct wordt zijn tas opengemaakt, de zak pillen uit zijn tas gehaald en wordt Hans gearresteerd. De politie blijkt getipt met zijn signalement. Hij wordt veroordeeld tot levenslang nadat hij heeft bekend.

Dit is zijn voorgeschiedenis en ik had me hier al in verdiept de dag voordat we naar de gevangenis gingen. Desalniettemin ben ik behoorlijk gespannen als we ’s ochtends vroeg bij de gevangenis aankomen. Waarover heb je het met iemand die levenslang in één van de beruchtste gevangenissen ter wereld moet doorbrengen? Ik besluit het maar zo luchtig mogelijk proberen te houden; vertellen wat er in Nederland gaande is en dan maar kijken waar het schip strandt.

Aangekomen bij de gevangenis worden we geholpen door een Britse vrijwilligerswerker bij het invullen van de papierwinkel en andere formaliteiten. Na een uur wachten kunnen we de gevangenis in. In eerste instantie zitten we in lange gang achter kogelvrij plexiglas, tralies, een schacht van een meter of 2 breed en nogmaals tralies en kogelvrij plexiglas. Communiceren dient te gebeuren door middel van telefoons. De telefoons blijken echter grotendeels niet te werken en we worden overgeplaatst naar de ambassadeursruimte. Hier kunnen we de gevangenen directer aankijken, aangezien we slechts gescheiden worden door het plexiglas en tralies. Aarzelend kijk ik rond en ik zie al vrij snel een Nederlands ogende man zitten die ook zoekend de ruimte inkijkt. Ik ga tegenover hem zitten en pak de telefoon op. Wat volgt is een gesprek van ongeveer een uur over van alles en nog wat. Het ijs is vrij snel gebroken als ik hem met zijn verjaardag feliciteer en hem de meegebrachte lectuur (wat oude Elseviers en boeken) laat zien. Hans blijkt uit Rotterdam te komen en een fan van Feyenoord te zijn. Het laatste nieuws dat hij had meegekregen is dat Feyenoord bovenaan stond gedurende de winterstop. Bijna schuldig biecht ik op dat het geluk helaas niet van lange duur mocht zijn en dat Feyenoord na de winterstop weer ouderwets slecht speelde. We praten nog wat over Rotterdam; de uitgaansgelegenheden, Ivo Opstelten en Kralingen, over de politiek; Geert Wilders, Rita Verdonk en de VVD en over studeren in Thailand. Na een minuut of twintig heb ik genoeg moed verzameld en vraag hem naar het hele arrestatieverhaal. Hij vertelt dat hij denkt dat zijn arrestatie een afleidingsmanoeuvre vormde. De drugs in zijn tas vertegenwoordigden ‘slechts’ twintigduizend euro aan straatwaarde en dat zijn niet bepaald de bedragen waar je je leven voor wilt riskeren. Na de vondst van de drugs in zijn tas konden mensen die achter hem in de rij stonden, vrij makkelijk doorlopen zonder gefouilleerd te worden. Hij vermoedt dus dat er iemand met een veel grotere hoeveelheid drugs na hem het vliegtuig ingesneakt is.

Dan vraag ik hem naar de omstandigheden en de dagelijkse gang van zaken in de gevangenis. Die zijn, zoals verwacht, niet om over naar huis te schrijven. Alle gevangenen zitten in hun cel van 16u tot 7u; een cel van 4 bij 4 meter die men deelt met 24 (!) anderen. En dan te bedenken dat men in Nederland experimenten uit wil gaan voeren met twee veroordeelden in één cel. Men slaapt op de betonnen vloer, schouder aan schouder en op gezette tijden als de cel overvol is op je zij op toerbeurt, terwijl de temperatuur op kan lopen tot 45 graden en fel TL-licht 24 uur per dag blijft branden in de cel. Je buurman is een man die zijn vrouw en kinderen heeft gesneden en de rivier heeft ingegooid en je voeten liggen dicht bij iemand die lijdt aan schurft. Hans zegt dat hij al blij is als hij een paar uur slaap kan pakken per nacht en eigenlijk nooit verder komt dan zijn REM-slaap. Midden in de nacht wordt hij meerdere malen wakker vanwege pijn in zijn rug, snurkende of gillende celgenoten en krioelende kakkerlakken, vleermuizen en ratten van het formaat kat. Om zeven uur ’s ochtends gaan de celdeuren open en kunnen zo’n duizend gevangenen zich ‘wassen’ met water uit de rivier wat in grote bassins wordt gepompt. Met een schepje en een zeepje moet je er zo snel mogelijk bij zijn om wat steenkoud bruin water over je heen te gooien aangezien het water snel op is. En dan begint de grootste kwelling van de dag weer van voren af aan; de verveling. Hans brengt zijn dag door met het lezen van de lectuur die hij af en toe krijgt, rondhangen op de binnenplaats ter grootte van een voetbalveld en wat naar muziek luisteren op een naar binnen gesmokkelde discman. De Birmezen werken, de Nigerianen houden zich bezig met de drugshandel en de Chinezen gokken. Hans probeert zo min mogelijk samen te klitten met andere westerlingen, geen gunsten te verlenen of vragen en zich zo afzijdig mogelijk te houden van andere gedetineerden. Wel heeft hij zoveel mogelijk geld nodig om de bewakers om te kopen en gespaard te blijven van hun geestelijke terreur. Hij hoeft gelukkig geen voetboeien meer te dragen. De eerste zes maanden (ook na elke overplaatsing naar een ander gebouw) zijn gevangenen verplicht voetboeien van 9 kilo te dragen.

Het werd me duidelijk dat het een regelrechte hel is om in te leven. In tegenstelling tot Adriaan was Hans een gebroken man die pas in een flinke depressie terecht was gekomen. Hij praatte constant in de je-vorm in plaats van de ik-vorm (dan zit je in je cel en begint iemand te krijsen omdat zijn keel door een medegevangene wordt doorgesneden; dat zorgt weer voor nachtmerries bij je) en leek zich voor elke emotie afgesloten te hebben. Nederland heeft sinds kort een verdrag met Thailand, wat bepaalt dat mensen die levenslang veroordeeld zijn na acht jaar zitten in aanmerking komen voor uitlevering aan Nederland. Voor niet-levenslang is de termijn vier jaar. Hans zijn straf is pas omgezet in veertig jaar, wat betekent dat de grote bureaucratische molen in gang is gezet om hem uitgeleverd te krijgen. De Nederlandse ambassade lijkt hier niet echt in mee te werken en daarom kan het nog wel jaren duren voordat Hans daadwerkelijk uitgeleverd wordt.

Hij kon het bezoek in ieder geval erg waarderen, ondanks zijn penibele toestand. In het hoogseizoen kan het zo zijn dat er elke week backpackers langskomen; in het laagseizoen kan het af en toe wel drie maanden duren voordat er weer bezoek komt. Zijn familie kan slechts sporadisch langskomen en van de ambassade kan hij ook niet veel verwachten buiten de maandelijkse gift van 30 euro. Tot slot hebben we nog wat sigaretten, koffie en brood gekocht voor ze in de gevangeniswinkel. En zo zie je na vier maanden Thailand ook eens de andere kant van Thailand, de harde werkelijkheid achter de façade van het Aziatische vakantieparadijs.. en die is geen pretje. Ik kan het iedereen dan ook van harte aanbevelen om dit te doen tijdens een studie- of lang vakantieverblijf bij Nederlanders die in buitenlandse gevangenissen zitten en weinig bezoek krijgen. En dat zijn er veel.

Mocht je meer willen lezen over Hans, Adriaan, het Bangkok Hilton, Nederlanders in buitenlandse gevangenissen of het scheve Thaise rechtsstelsel:

-Hans Zegers:
Hier staan nog meer confronterende verhalen op over het dagelijkse gevangenisleven.
www.gevangeninthailand.nl

-Adriaan van Ommering:
Een site die nog dateert uit de tijd voor zijn operatie.
www.helpadriaan.nl;

-Bangkok Hilton:
Een documentaire uitgezonden door de BBC een paar jaar terug:
http://www.youtube.com/watch?v=oy880cLxRvw (part 1)
http://www.youtube.com/watch?v=E0ZnY4Ig8Tw (part 2)
http://www.youtube.com/watch?v=HVwrFyMdqwI (part 3)
http://www.youtube.com/watch?v=Wr5AxSQUVWc (part 4)
http://www.youtube.com/watch?v=6g0QG0k04D8 (part 5)
http://www.youtube.com/watch?v=phUDmL2Xd7k (part 6)

-Nederlanders in buitenlandse gevangenissen:
Vreemde tralies
www.eo.nl/vreemdetralies

-José Zonneveld
Een artikel van VN-redacteur Michiel Zonneveld over zijn veroordeelde zus en de tegenwerkingen door het Thaise rechtssysteem:
http://www.michielzonneveld.nl/artikelen-helvanthailand.php